Mysterieus verdwenen jachtvliegtuig duikt op in Beierse boerenschuur
December 1945. In een boerenschuur in Vilsbiburg, zo’n 90 kilometer ten noordoosten van München, doen Amerikaanse militairen van de Monuments Men een onverwachte vondst. Ze zijn op zoek naar geroofde kunst, maar in plaats van schilderijen of beeldhouwwerken stuiten ze op een Fokker D.VII-jachtvliegtuig met Duitse markeringen. In de veronderstelling dat het om een Duits toestel gaat – de Fokker D.VII was immers een bekend jachtvliegtuig van de Duitse luchtmacht tijdens de Eerste Wereldoorlog – nemen de Amerikanen het in beslag en dragen het over aan het Deutsches Museum in München.
Nederlandse kentekens verborgen onder Duitse camouflage
Pas in 1980, tijdens restauratiewerkzaamheden, komt de ware herkomst van het toestel aan het licht: onder lagen Duitse camouflageverf verschijnen originele Nederlandse markeringen. Uit nader onderzoek blijkt dat het toestel niet Duits, maar Nederlands is. Vermoedelijk gaat het om de Fokker D.VII met serienummer D-28 van de Marineluchtvaartdienst, een vliegtuig dat vlak na de meidagen van 1940 uit beeld verdween en sindsdien nooit meer werd teruggezien.
Een leven in dienst van de marine
De D-28 had toen al een heel leven achter zich. Vanaf 1920 verdedigde het toestel samen met negentien andere Fokkers D.VII de marinebasis bij Den Helder en de haven van Vlissingen, opererend vanuit vliegbasis De Kooy. In de loop van de jaren dertig raakten de jachtvliegtuigen verouderd en werden ze geleidelijk uit dienst genomen. In 1937 was de D-28 als laatste aan de beurt. Maar in plaats van gesloopt te worden, kreeg het toestel een nieuw vooruitzicht: een plek in het toen nog te openen Nationaal Luchtvaartmuseum. Op Schiphol stond hij geduldig te wachten op zijn tweede leven als museumstuk.
Ongrijpbare verdwijning
Maar in mei 1940 veranderde alles. Tijdens de Duitse inval werd Schiphol zwaar gebombardeerd door de luchtmacht van nazi-Duitsland. Wonder boven wonder lijkt de D-28 die aanval te hebben doorstaan. Niet veel later bracht Hermann Göring, Hitlers rechterhand, oud-jachtvlieger en een groot bewonderaar van Fokker, een bezoek aan het vliegveld. Volgens bronnen zag hij daar een Fokker D.VII staan. Omdat er op dat moment nog maar één exemplaar op Schiphol aanwezig is, gaat het vrijwel zeker om de D-28. Daarna ontbreekt ieder spoor…
Een ‘geschenk’ voor Göring?
Wat er precies met de D-28 gebeurde, blijft in nevelen gehuld. Wel zijn er sterke aanwijzingen die een intrigerend scenario doen vermoeden. Göring, zelf oud-D.VII-piloot met een fascinatie voor luchtvaartgeschiedenis, droomde al langer van een eigen luchtvaartmuseum in nazi-Duitsland. Volgens spionagerapporten uit het NIOD-archief waren er plannen om speciaal voor hem een nieuwe Fokker D.VII te bouwen, als eerbetoon aan zijn roemruchte verleden in de lucht. Toen dat technisch niet haalbaar bleek, lijkt de aandacht te zijn verschoven naar een bestaand exemplaar. En op Schiphol stond er nog maar één: de D-28. Mogelijk werd het toestel opgeknapt en klaargemaakt als symbolisch ‘geschenk’ voor Göring. Bewijzen ontbreken, maar het spoor van vermoedens wijst opvallend vaak in deze richting.
Onopgelost mysterie
Het raadsel rond de D-28 laat zich niet eenvoudig ontrafelen. Hoe kwam het toestel van Schiphol in Beieren terecht? Wie gaf opdracht tot het transport? En waarom belandde het uiteindelijk in een afgelegen boerenschuur, en niet in Görings geplande museumcollectie? Op deze vragen is tot op de dag van vandaag geen sluitend antwoord gevonden. Het mysterie houdt onderzoekers in binnen- en buitenland nog altijd bezig.
Iconisch museumstuk dat blijft fluisteren
Sinds kort is het toestel te bewonderen in het Nationaal Militair Museum. Een unieke kans om oog in oog te staan met een vliegtuig dat meer dan veertig jaar uit het zicht verdween, en een verleden met zich meedraagt dat zich nog altijd niet volledig laat lezen.
Benieuwd hoe dit verhaal verdergaat? In de volgende aflevering nemen we je mee naar 1980, wanneer restaurateurs in het Deutsches Museum onverwacht stuiten op een ontdekking: onder lagen Duitse verf komen Nederlandse markeringen tevoorschijn.
Bekijk de Fokker D.VII met eigen ogen
