M4A3E2 Jumbo Sherman-tank
Ieder jaar voegen we bijzondere gastvoertuigen toe aan de line-up van het Soesterberg Zomeroffensief. De M4A3E2 Jumbo Sherman-tank van het War Heritage Institute is er dit jaar één van! Extra bescherming en meer vuurkracht; de Sherman Jumbo is een Sherman met een dikker pantser en een groter kanon. De gevechtstank heeft ook bredere rupsbanden om het gewicht te kunnen dragen.
Zwaar gepantserde versie
In de aanloop naar de geallieerde invasie van West-Europa werd in het Amerikaanse leger al vroeg duidelijk dat de standaard M4 Sherman, hoewel veelzijdig en betrouwbaar, tekort zou schieten tegen Duitse Panther en Tiger tanks. Wat nodig was, was geen compleet nieuw ontwerp, maar een zwaar gepantserde versie van een bestaand werkpaard: de M4A3. Zo ontstond de M4A3E2 Assault Tank, in de volksmond de Sherman Jumbo genoemd. Een naam die overigens pas ná de oorlog zijn intrede deed.
Doeltreffend ontwerp
Het idee achter de ‘Jumbo’ Sherman-tank was eenvoudig maar slim: neem de bestaande M4A3 Sherman en rust hem uit met extra pantser, zonder dat dit het productieproces ernstig vertraagde. Omdat er haast bij was en het model officieel nog als experimenteel werd gezien (vandaar de ‘E’ in de naam M4A3E2), werden sommige standaardeisen tijdelijk opzijgeschoven. Het Amerikaanse leger vertrouwde fabrikant Fisher genoeg om meteen aan de slag te gaan, zonder lange testfases – iets wat zelden gebeurde tijdens de oorlog.
De aangepaste Sherman kreeg extra dik pantser: tot 101 mm aan de voorkant en een nieuwe, massieve gietstalen neus van Union Steel, die op sommige plekken wel 139 mm dik was. De geschutskoepel (toren) was een versterkte versie van een eerder model, voorzien van een speciaal kanononderstel (T110) dat het standaard 75 mm-kanon combineerde met een zware pantsermantel van wel 127 mm dik staal. Door al dat extra staal woog de toren ruim 9 ton, zo’n 2,3 ton meer dan de oorspronkelijke versie.
In het voorjaar van 1945 werden ongeveer 100 van deze Jumbo’s in het veld omgebouwd om een krachtiger 76 mm-kanon te dragen, waarmee ze beter opgewassen waren tegen de Duitse tanks.
Krachtig, maar kwetsbaar
Hoewel de Jumbo zo’n 38 ton woog, bleef hij toch uitgerust met dezelfde 500 pk sterke Ford GAA V8-motor als de standaard Sherman. Door aangepaste tandwielen kon hij zich nog verrassend vlot verplaatsen, met een topsnelheid van ongeveer 35 km/u. Om het extra gewicht beter te dragen, kreeg de tank bredere rupsbanden.
Toch had de Jumbo ook zijn zwakke plekken. Het veringssysteem – een standaard verticaal veersysteem – had het zwaar te verduren, vooral in ruw terrein. De voorste wielstellen (bogies) raakten vaak overbelast, wat soms tot gebroken veren leidde. Dat probleem werd nog erger als de bemanning de tank extra bepantserde met zandzakken of beton, iets wat regelmatig gebeurde voor extra bescherming.
Pantserkracht
De eerste Jumbo-tanks kwamen eind september 1944 aan in Frankrijk. Al snel bleek dat ze uitstekend geschikt waren voor hun taak. Dankzij het extra dikke pantser konden ze vooropgaan in aanvallen, als een soort rijdend schild. Duitse antitankeenheden moesten vaak machteloos toekijken hoe hun granaten op de voorkant van de Jumbo afketsten – wat niet alleen bescherming bood, maar ook een belangrijk psychologisch voordeel gaf aan de Amerikaanse troepen.
Toch was de Sherman Jumbo niet onkwetsbaar. Net als andere tanks bleef hij gevoelig voor mijnen. In sommige eenheden, zoals de 4th Armored Division, gingen dan ook tientallen Jumbos verloren tijdens de strijd.
Cobra King
De bekendste Sherman Jumbo is ongetwijfeld de Cobra King, de eerste tank die op 26 december 1944 Bastogne bereikte tijdens het doorbreken van het Duitse beleg in de Slag om de Ardennen. Na de oorlog werd Cobra King lange tijd als statisch monument gebruikt op diverse Amerikaanse kazernes in Duitsland.
Van de 254 gebouwde Jumbo’s zijn er vandaag de dag nog slechts acht complete exemplaren bekend, waarvan slechts één buiten de VS staat. Dit exemplaar staat in Bastogne en draagt Cobra Kings markeringen, maar is niet het origineel. Deze M4A3E2 Jumbo Sherman-tank (van het War Heritage Institute, België) komt naar het Soesterberg Zomeroffensief en rijdt mee in de tankshow!
