De Leopard 2A6 die later naar ons museum zou komen in actie tijdens een oefening

Leopard-tank: de koning van het slagveld

De Leopard 2 hoort bij de allerbeste tanks ooit gemaakt. Hij is snel, heeft goede bescherming door een dik pantser en heeft een gevreesd kanon. Logisch dat het Oekraïense leger de Leopard graag wil gebruiken.

Een wedstrijd voor tanks

Iedere twee jaar streden tankbemanningen van NAVO-landen om deze felbegeerde prijs. Namens Nederland deed het A-eskadron van 43 Tankbataljon mee, voor het eerst in de Leopard 2.

Het certificaat dat de winnaars van de tank-wedstrijd in 1985 kregen. Objectnummer 00267240.

Canadian Army Trophy

De Canadian Army Trophy was in 1963 opgezet. Bij de eerste edities vuurden stilstaande tanks op stilstaande doelen. Omdat de technologie verbeterde, veranderde ook de wedstrijd. In 1985 moesten tanks zowel op stilstaande doelen als op bewegende doelen schieten, en dat terwijl ze zelf ook een parcours reden.

Aan de wedstrijd deden allerlei verschillende tanks mee. Er waren Britse Chieftains, Belgische en Canadese teams gebruikten de Leopard 1, en een Amerikaans team zette de M60A3 Patton in. Een paar jaar eerder waren deze tanks nog superieur, maar nu werden ze overklast.

De nieuwe Amerikaanse M1 Abrams en de Leopard 2 verdeelden de prijzen. Snelheid, doelopsporing, trefzekerheid, in alles waren de Abrams en de Leopard 2 beter. En de wedstrijd werd uiteindelijk gewonnen door het Nederlandse team, het A-eskadron van 43 Tankbat! Dat de bemanning bestond uit dienstplichtigen met lange haren, wekte internationaal verbazing.

Een Leopard 2A6 op oefening op Curaçao. Het puntige pantser is goed te zien. Bron: NIMH.

Steeds een beetje beter

Na Duitsland was Nederland de eerste gebruiker van de Leopard 2. Hij verving in eerste instantie de AMX-13 en de Centurion, die begin jaren tachtig zwaar verouderd waren. Ondanks dat hij zestig ton woog, haalde de ‘Leo 2’ een snelheid van 72 km/u. Het 120mm gladloops kanon kreeg een geavanceerde laserafstandmeter en een digitaal vuurleidingsysteem. Van de 445 Leopard 2’s die Nederland had, zijn er 180 omgebouwd tot Leopard 2A5.

Aan de koepel werd een puntig pantser toegevoegd, om te voorkomen dat inslaande granaten of raketten het hoofdpantser zouden raken. De puntige voorkant van de toren is nog steeds een heel herkenbaar deel van moderne Leopards. De Leopard 2A5 kreeg bovendien een GPS-systeem en een achteruitrijcamera. De belangrijkste volgende update betrof het verlengen van het kanon. Na deze verbetering heette de tank Leopard 2A6. In ons museum staat zo’n 2A6.

De winnende Nederlandse tank liet 43 internationale teams achter zich. Bron: Ministerie van Defensie

Opnieuw de beste

In 2011 bezuinigde het kabinet de Nederlandse tanks weg. In de jaren zeventig had Nederland nog bijna duizend Leopards, nu was er – behalve de Leopard 2A6 in ons museum – niet één meer over. In 2015 keerde het tij en kwamen er weer Nederlandse tankbemanningen. Sindsdien least Nederland achttien Duitse Leopards. In het najaar van 2021 deed een Nederlandse tankbemanning met de Leopard 2A6 mee aan de internationale schietwedstrijd ‘Iron Spear’ in Letland. En daar heeft de landmacht bewezen dat de Nederlandse tanks weer helemaal terug zijn, want de Nederlanders hebben, net als in 1985, gewonnen!

De Leopard 2 is zo goed, omdat hij mobiliteit, bepantsering en vuurkracht op een uitstekende manier combineert. Met zijn rupsbanden en sterke V12-dieselmotor kan hij overal komen. Het kanon en de richtmiddelen zijn gestabiliseerd, waardoor hij zelfs rijdend een precisieschot kan lossen.

Hypermoderne digitale systemen zorgen ervoor dat de bemanning goed zicht heeft, in alle richtingen en ook in slechte weersomstandigheden en ’s nachts. En het ontwerp en het pantser zorgen ervoor dat de bemanning relatief veilig is, ook bij chemische aanvallen of wanneer de munitie van de tank zou ontploffen.

De bemanning van een Leopard 2 belaadt de tank met granaten. Ze worden in een speciaal compartiment opgeslagen. Bron: NIMH

De Leopard 2 in ons museum

De Leopard 2A6 in ons museum is een bijzonder samengesteld exemplaar. De koepel en het onderstel komen namelijk van verschillende tanks. Het onderstel, met het kenteken 83-KP-60, heeft dienstgedaan bij elk van de drie zware cavalerieregimenten die Nederland in de jaren negentig had, en is ook ingedeeld geweest bij de opleidingseenheid van de cavalerie.

De toren is bij de afdeling ‘beproevingen’ gebruikt. In de toren was speciale apparatuur ingebouwd om het effect van schoten te meten. Omdat het onderstel flink versleten is en de toren vanwege de aanpassingen niet volledig operationeel te gebruiken is, werden deze samengevoegd en naar ons museum overgebracht. Om de tank toch één geheel te maken zijn een paar details van de koepel die origineel bij het onderstel hoort, op de huidige koepel overgezet, zoals de opbergrekken en de naam van de tank: Archangel.

Specificaties

  • Naam: Leopard 2A6
  • Periode: 2001-2011 en 2015-heden
  • Functie: Gevechtstank
  • Bemanning: vier (commandant, bestuurder, schutter en lader)
  • Fabrikant: Krauss-Maffei Wegmann
  • Motor: 46 liter V12 biturbo diesel
  • Aandrijfwiel: achterkant
  • Maximumsnelheid: 68 km/u op de weg
  • Actieradius: 340 km op de weg
  • Gewicht: 60.000 kg
  • Bewapening: 120mm gladloops kanon, co-axiale mitrailleur MG-3, torendakmitrailleur MG-3
  • Pantser: schotlamellenpantsering
Conservator NMM Alfred Staarman
"Een tank is een gecompliceerde machine. Of de Leopards het verschil kunnen maken hangt van veel factoren af, onder andere de geoefendheid van de bemanning." Alfred Staarman - Conservator