Bölkow helikopter
De Messerschmitt-Bölkow-Blohm Bo-105, of kortweg de Bölkow, was een lichtgewicht tweemotorige helikopter die bijzonder wendbaar was en vooral voor verkenningen werd ingezet.
Over de kop
De bemanning van de Bölkow bestond uit een vlieger en een boordcommandant. De vlieger was verantwoordelijk voor de veiligheid en de boordcommandant voor de missie. De boordcommandant navigeerde, bediende de radio, en nam waar. Dit toestel had twee motoren en dat was voor een lichte helikoper bijzonder. Dit maakte de heli betrouwbaar en wendbaar: de Bölkow was zelfs de enige helikopter van de Luchtmacht die een looping kon maken! Meestal werd het toestel onbewapend ingezet, maar er waren ook uitvoeringen met bijvoorbeeld antitankbewapening.
Sluipend door het bos
De Bölkow werd onder meer ingezet voor verkenningsdoeleinden, door de Groep Lichte Vliegtuigen (GPLV). Omdat het toestel ongepantserd en onbewapend was, was het erg kwetsbaar. De vliegers kregen speciale training in ‘sluipvliegen’. Hierbij maakte je optimaal gebruik van het terrein: de vliegers bestudeerden van tevoren het reliëf van het landschap om de meest tactische route te bepalen. Ze vlogen tussen de boomtoppen door, gebruikten hoogtelijnen om onzichtbaar te blijven, en vlogen tijdens de opleiding zelfs onder hoogspanningskabels door.
Hoogspanning boven een mijnenveld
Het toestel in ons museum is een Bo-105CB-4 met als registratienummer B-37. In 1999 werd deze helikopter ingezet in Kosovo als onderdeel van de KFOR-missie. Op 3 december van dat jaar vloog de B-37 boven Albanië om illegale houtkap in kaart te brengen. De zon stond laag en verblindde de vlieger. De helikopter raakte een hoogspanningslijn, die niet op de kaart was aangegeven. De eerste twee kabels knapten, maar de derde raakte de antenne van de helikopter. Tienduizend volt knalde door het toestel. De bemanning wilde geen noodlanding maken omdat het gebied vol lag met landmijnen.
Veilig naar een vliegbasis
Gelukkig was het mogelijk om door te vliegen naar een vliegbasis. Hangend onder een Duitse transport-heli werd het toestel naar Skopje gebracht en van daar ging de heli per vrachtwagen naar Nederland. In 2000 kwam de Bölkow in het bezit van het Militaire Luchtvaartmuseum, de voorloper van het NMM.
Specs
Krijgsmachtonderdeel: Koninklijke Luchtmacht
Periode: 1975-2003
Functie: Verkenning, waarneming, transport en verbindingen
Bemanning: 2 (vlieger en boordcommandant) + max. 3 passagiers
Fabrikant: Messerschmitt-Bölkow & Blohm
Motor: 2x Allison-250-C20 gasturbines van 420 pk
Max. Snelheid: 270 km/u
Vliegbereik: 580 km
Plafond: 5.200 m
Leeggewicht: 1250 kg
Bewapening: geen
Lees ook over de persoonlijke ervaringen van vrijwilliger Max met de Bölkow.
"De Bölkow: het bescheiden en onvermoeibare werkpaard van de KLu!" Drs. Alfred Staarman, Hoofd Collectie NMM
