Luchtverdediging 10 mei 1940

De luchtverdediging van Den Haag

Op 10 mei 1940 voeren de Duitsers een verrassingsaanval uit met parachutisten rondom Den Haag. Ze proberen de omringende vliegvelden, Ypenburg, Ockenburg en Valkenburg in te nemen, maar die worden fel verdedigd door de Nederlandse luchtdoelartillerie en andere eenheden van de landmacht. Een van de kanonnen die aan de verdediging van de vliegvelden meedoet, staat in het Nationaal Militair Museum opgesteld en staat symbool voor deze strijd.

Duitse parachutisten landen op vliegveld Ypenburg.

De strijd om Ypenburg

In de nacht van 10 mei 1940, om 04.15 uur, voeren Duitse luchtlandingstroepen en parachutisten een verrassingsaanval uit op vliegveld Ypenburg. Nooit eerder werden er zoveel troepen vanuit de lucht ingezet. Deze tactiek is nieuw en daarom totaal onverwacht. Rondom het vliegveld staat een batterij van Nederlandse luchtdoelkanonnen opgesteld. De 13e batterij van de luchtdoelartillerie bestaat uit drie Vickers kanonnen van 75 mm. Door het gebruik van de kanonnen en het mitrailleurvuur van de grenadiers, worden vele Duitse vliegtuigen en troepen uitgeschakeld. De Duitse overmacht is echter te groot en het vliegveld wordt veroverd. Wel lukt het om de vijand te vertragen, waardoor de stad nog even uit Duitse handen blijft. Tijdens de slag om Den Haag worden in totaal 220 Duitse vliegtuigen uitgeschakeld. 1500 Duitsers worden in krijgsgevangenschap naar Engeland afgevoerd.

Een groep Nederlandse militairen bij een kanon van 7,5 TL rond 1940.

Het Vickers kanon 7,5 TL

De 75 mm kanonnen van de Britse fabrikant Vickers waren in 1936 aangeschaft door het Nederlandse leger en behoorden tot de modernste stukken van het leger. De maximale schietafstand van de kanonnen bedroeg zo’n 14 km. En de maximale hoogte waarop ze konden schieten bedroeg 9300 meter. Elk van de 69 Vickers kanonnen woog 3000 kg en kon 25 granaten per minuut afvuren. De kanonnen waren per batterij van drie stuks gegroepeerd. Bij elke batterij bevond zich een vuurleidingstoestel: een primitieve computer die berekeningen uitvoert zodat de kanonnen accuraat op de overvliegende vliegtuigen kunnen vuren.

Het Vickers kanon met beschadigingen van een granaatinslag in het Nationaal Militair Museum.

Het kanon in het museum

In het museum staat een van de drie luchtdoelkanonnen van de 13e batterij die in mei 1940 het vliegveld Ypenburg verdedigde. Het stond opgesteld in het park Leeuwenbergh te Leidschendam en is nog voorzien van de originele camouflage. Als je er goed naar kijkt zie je sporen van de strijd. Zo zijn er gaten te zien die laten zien waar granaatscherven zijn ingeslagen. Het kanon werd tijdens de slag om het vliegveld getroffen door Duits vuur, waarbij de tien bemanningsleden van dit stuk omkwamen. Ter herinnering aan de overledenen staat er sinds 1940 een monument in het park.

Conservator NMM Mathieu Willemsen
"Mede dankzij de vernietigende werking van de Nederlandse luchtdoelartillerie was het voor de Duitsers niet meer mogelijk om de Slag om Engeland te winnen en geheel Europa te veroveren." Mathieu Willemsen - Conservator