Rotterdams vakwerk bij de commando’s

De Special Operations Knife (SOK) van Hill Knives

We leven in een tijd van ongekende innovatie. Of het nu gaat om Artificial Intelligence, satelliettechnologie of toegepaste kwantumfysica. Het lijkt wel alsof moderne techniek heden en toekomst bepaalt. Toch zijn er ook dingen die al eeuwen hetzelfde zijn. Naast hun GPS, hun verbindingsapparatuur, hun drones en hun nachtkijkers dragen de meeste militairen op het slagveld namelijk nog steeds een mes.

Een Special Operations Knife (SOK). Bron: Hill Knives Holland

Survival

Dat kan een bajonet zijn – en uiteindelijk is dat ook gewoon een mes dat je op je geweer kunt klikken – maar veel operators, vooral in speciale eenheden, dragen gespecialiseerde blanke wapens. Dat kunnen messen zijn voor ‘sociale contacten’ zoals militairen dat zelf zo mooi eufemistisch kunnen zeggen, of voor andere taken. Zo hadden de mannen van het Korps Commando Troepen (KCT) halverwege de jaren ’90 van de vorige eeuw behoefte aan een survival-mes.

Overleven in het wild

Een survival- of bushcraft-mes (zoals het tegenwoordig vaak heet) is een mes dat je gebruikt als je wil overleven in de wilde natuur. Als je dieren wil vangen en slachten, van het land moet leven, zelf een onderkomen moet bouwen, dat soort zaken. Het KCT wendde zich tot de firma Hill Knives in Rotterdam. Messenmakers Frans en Albert van den Heuvel – vader en zoon – ontwierpen een groot, oerdegelijk mes, dat aan alle eisen zou moeten voldoen. Ze noemden het wapen de Special Operations Knife (SOK). Twee prototypes werden geleverd om getest te worden.

Torture testing

In maart 1995 werden de messen onder extreme omstandigheden uitgeprobeerd door het KCT. Zo werden er takken, struiken en stammen tot een diameter van 25 cm gekapt. Werd er pluimvee, wild en vis mee geslacht, werd er staaldraad tot 5 mm mee gesneden, groef men gaten in steenachtige grond en werden er blikken mee geopend.

Het oorspronkelijke testrapport vermeldde onder meer dat ‘gewicht en balans zodanig zijn dat onderarm en pols niet vermoeid raken, ook niet na een uur ononderbroken kappen’. De messen hadden na afloop van de test geen waarneembare beschadigingen of vervormingen; ook na zwaar kapwerk was het mes nog steeds scherp genoeg om nauwkeurig mee te kunnen villen. Zowel links- als rechtshandige commando’s konden goed met het mes overweg. Mij is verteld dat ze één van de messen ook hebben gebruikt als opstap bij een rotsklim. Dat betekent dat tientallen mannen met bepakking het in een rotsspleet gestoken mes als traptrede hebben benut. De SOK gaf geen krimp.

De Special Operations Knife uit onze collectie.

Met vlag en wimpel

Er waren maar twee kleine minpuntjes: hoewel het mes bij regen en sneeuw niet uit de hand glipte, gebeurde dat met bebloede handen af en toe wel. Daarnaast maakte de kunststof schede soms wat lawaai bij ‘verplaatsingen in het terrein’.

Kwalitatief superieur

Beide minimale euvels werden door vader en zoon snel verholpen, en vanaf 1998 werden ongeveer 350 Special Operations messen ingevoerd bij de krijgsmacht. En daar worden ze nog steeds naar volle tevredenheid gebruikt. Dat het mes kwalitatief superieur is blijkt uit het feit dat twee jaar geleden – dus meer dan 20 jaar na invoering! – pas een eerste partij van 110 stuks retour kwam om gerepareerd en geslepen te worden. Ik durf de stelling wel aan dat de Special Operations Knife het beste militaire survivalmes van de wereld is. Geen woorden maar daden!

Te zien in het museum

Bekijk het KCT-survivalmes in de vaste opstelling van het Nationaal Militair Museum, in het kabinet met moderne bewapening op de begane grond.

Conservator NMM Dirk Staat
"De Special Operations Knife is het beste militaire survivalmes van de wereld." Dirk Staat - Conservator