Farman HF20 in het NMM

Farman HF.20

In 1913 werd in Soesterberg de Luchtvaartafdeling van de Landmacht opgericht. De Farman HF.20 was het eerste vliegtuig waarmee de Luchtvaartafdeling de lucht in ging. Het lichte verkenningsvliegtuig was gemaakt voor twee personen, een vlieger, in die tijd Aviateur genoemd, en een waarnemer.

Bijzonder moeilijk te besturen

Het is met recht een bijzonder vliegtuig te noemen. De romp en vleugels zijn geheel van hout en bespannen met linnen. De onderdelen van het vliegtuig waren met staaldraden aan elkaar verbonden. De motor is een rotatiemotor die achter op het vliegtuig is gemonteerd en het vliegtuig vooruitduwt. Een rotatiemotor heeft geen krukas maar draait in zijn geheel rond en de propeller draait gelijktijdig mee. Dit had ook een nadeel: het ronddraaien veroorzaakt een centrifugaal kracht waardoor het vliegtuig moeilijk te besturen was. Met name in de bochten moest de vlieger hard werken!

Behendigheid van de vlieger
Er werd nog meer behendigheid van de vlieger verwacht; een snelheidsmeter had de Farman namelijk nog niet. Ervaren vliegers konden uit de ‘muziek’, die de wind door de draden speelde, opmaken hoe snel zij ongeveer vlogen.

Kwetsbaar vliegtuig

Het kwetsbare vliegtuig was moeilijk te besturen, er werd van de vlieger dus veel behendigheid vereist. Ondanks de behendigheid van veel vliegers, zorgde de kwetsbaarheid van deze vliegtuigen er ook voor dat het soms flink mis ging. Deze Farman is op 28 januari 1916 gecrasht naast Soesterberg. Weinig vliegers konden een crash met de Farman nog navertellen.

WEETJE

De grote oranje cirkel op de vleugels was het Nederlandse nationaliteitsteken. Vanwege verwarring met andere nationaliteitstekens is dit teken in 1921 gewijzigd in de rood-wit-blauwe rozet; de Farmans waren echter toen al uit dienst.

Specs

  • Krijgsmachtonderdeel: Luchtvaart Afdeling (LVA), Marineluchtvaartdienst (MLD), KNIL
  • Periode: 1913-1918
  • Functie: verkenning, lesvliegtuig, artilleriewaarnemer
  • Bemanning: 2
  • Fabrikant: Henri Farman
  • Motor: Gnôme rotatiemotor, 80pk, 7 cilinder. Later Thulin A, 80-100pk
  • Max. snelheid: 96km/u
  • Max. hoogte: Ca. 3500m
  • Gewicht: Leeg 360kg, max. 660kg
  • Vliegbereik: 300km
  • Max. vliegduur: 3 uur
  • Bewapening: een Madsen 6.6mm mitrailleur, 1350 stalen ‘pijlen’ tegen gronddoelen
  • Bijzonderheden: van de Farman HF.20 is nog maar één origineel exemplaar overgebleven, dat te zien is in het Musée de l’Air, Le Bourget bij Parijs in Frankrijk. Het toestel in de collectie van het NMM is een replica.