Prentbriefkaart Vliegbasis Soesterberg

Unieke verzameling

Overal in Nederland zijn militaire gebouwen en terreinen te vinden. Onze collectie bevat een unieke verzameling afbeeldingen van nagenoeg elke Nederlandse kazerne en legerplaats die ooit heeft bestaan.

Prentbriefkaart van de kazerne in Middelburg, waar bajonetles wordt gegeven.

Kazernes in Nederland

Sinds de negentiende eeuw zijn in heel Nederland op grote schaal kazernes gebouwd, eerst in de steden en later vooral daar buiten. Veel van die kazernes zijn er nog steeds. In de steden hebben deze kazernes veelal een andere functie gekregen, zoals een woonbestemming. Aardig wat oude kazernes die buiten de steden liggen zijn nog bij Defensie in gebruik, zoals de Bernhardkazerne in Amersfoort. Generaties Nederlandse dienstplichtigen en vele beroepsmilitairen hebben in deze kazernes gediend.

Prentbriefkaarten

Onze collectie bevat duizenden afbeeldingen van Nederlandse kazernes en legerplaatsen. De afbeeldingen geven niet alleen een beeld van de gebouwen, maar ook van het militaire leven. Vaak zijn bijvoorbeeld militairen op de afbeeldingen te zien die werkzaamheden verrichten. Ook staan er bijvoorbeeld interieurs, materieel en voertuigen op de kaarten. Dit geeft een uniek tijdsbeeld.

Boodschap aan het thuisfront

Veel van de afbeeldingen zijn prentbriefkaarten. Deze zijn bedoeld om naar het ‘thuisfront’ te versturen, en in de collectie zitten dan ook beschreven exemplaren. Andere kaarten zijn onbeschreven, deze heten in jargon ‘ongelopen kaarten’.

Groet uit de Oranjekazerne in Den Haag!

De collectie-Holdijk

Maar liefst 3.540 prentbriefkaarten met afbeeldingen van kazernes en andere militaire gebouwen en terreinen, heeft ons museum in één klap kunnen verwerven. Het gaat om een collectie die is samengesteld door Hans Robert Holdijk (1944-2012), zelf vanaf 1964 tot zijn pensionering beroepsmilitair.

Unieke verzameling

Meer dan elfhonderd kaarten uit de collectie-Holdijk zijn honderd jaar of ouder; en 1893 kaarten zijn vijftig tot honderd jaar oud. Hierdoor bevat onze totale collectie zo’n beetje alle kazernes die sinds het begin van de negentiende eeuw in Nederland bestaan hebben. Een unieke verzameling!

Ook in modernere tijden werden er nog ansichtkaarten gemaakt, zoals deze van een Nederlandse post in Libanon.

Nederlands Militair Erfgoed

Ons museum is druk bezig om zoveel mogelijk prentbriefkaarten online zichtbaar te maken. Er zijn al meer dan drieduizend kaarten ingescand en op het internet geplaatst. In samenwerking met de Nederlandse Defensie Academie beheert het Nationaal Militair Museum de website Nederlands Militair Erfgoed. Op deze site zijn alle kazernes te vinden, van Aalten tot Zweelo en alles ertussenin.

Nederlands Militair Erfgoed
Louis Sloos , Conservator NMM
"Deze deelcollectie laat mooi zien hoe militairen vroeger het straatbeeld bepaalden en tevens hoe de huisvesting van militairen zich heeft ontwikkeld." Louis Sloos - Conservator