Kruispunt Waterloo

Midden in het museum vond een bijzonder project plaats: de restauratie van het schilderij over de slag bij Quatre-Bras, gemaakt door Jan Willem Pieneman in 1818. Op het schilderij voert de jonge prins van Oranje Nederlandse troepen aan in gevecht met het leger van Napoleon bij Quatre-Bras in 1815. Het is een gigantische schilderij van 6 bij 4 meter.

Het schilderij is afkomstig uit Paleis Soestdijk. Het NMM krijgt ‘De moedige verdediging der stelling bij Les Quatre-Bras’ in bruikleen van Koninklijke Verzamelingen.

Bekijk de documentaire over het restauratieproces van 'De slag bij Quatre-Bras'.

Verborgen onder het vernis

Ontdek de verhalen

Met het schilderij ‘De moedige verdediging der stelling bij Les Quatre-Bras’ vertelt schilder Jan Willem Pieneman tal van verhalen. Welke verhalen zijn er te vinden onder het vernis?

  • Brief van Napoleon ontdekt!
    Tijdens de restauratie is een bijzondere brief tevoorschijn gekomen. Bekijk de video.
  • De tamboer en zijn trom
    Wist je dat de trom een trofee was voor de vijand? Bekijk de video.
  • Kuras: voorloper kogelvrije vest
    Kurassiers droegen een borst- en rugplaat op het slagveld. Bekijk de video.
  • Bewapening 1813: Brown Bess
    Nederlandse troepen bewapend met een Brits geweer. Bekijk de video.
  • Wexie, het paard van Oranje
    In het Koninklijk Stal Departement van het Koninklijk Paleis staat Wexie. Het paard is te zien op het schilderij. Bekijk de video.
  • Met sabel het voetvolk neerhouwen
    De manschappen beschikten over vuurwapens, maar sabels werden ook nog steeds gebruikt. Bekijk de video.
  • Zesponder kanon uit de Napoleontische tijd
    Tijdens de Slag bij Waterloo werden ook kanonnen gebruikt. Bekijk de video.
  • Medialle van het Franse Legion d’Honneur
    Een gesneuvelde soldaat draagt een medaille: die van het Franse Legion d’Honneur. Bekijk de video.

Restauratie updates

Een vergeten veldslag

Na de Franse Revolutie neemt Napoleon Bonaparte de macht over in Frankrijk. Met zijn leger verovert hij grote delen van Europa. Na jaren van oorlog wordt Napoleon in 1813 verslagen door een coalitie van Rusland, Pruisen, Oostenrijk en Zweden. Maar Napoleon komt terug. In 1815 ontsnapt hij van het eiland Elba waar hij in ballingschap zat. Hij krijgt het Franse leger achter zich en trekt opnieuw ten strijde. In het zuiden van de Nederlanden, het gebied dat nu België is, staat een Brits-Nederlands leger klaar en vanuit het oosten komt een Pruisisch leger aan. Samen zijn ze sterk genoeg om de Fransen te verslaan. Maar Napoleon rukt snel op, met als doel de Britten te verslaan voordat de Pruisen arriveren.

Bij het gehucht Quatre-Bras stuit de Franse voorhoede echter op de Nederlandse troepen. Er ontstaat een groot gevecht. De Nederlanders weten de Fransen twee dagen tegen te houden, en zo tijd te winnen voor de Brits-Pruisische coalitie. Deze strijd gaat de geschiedenis in als de slag bij Quatre-Bras. De Pruisen kunnen zich dankzij de Nederlanders opnieuw groeperen en Napoleon wordt gedwongen tot een grote veldslag bij Waterloo. In een heftige strijd onder leiding van de hertog Wellington, verslaan de coalitietroepen uiteindelijk de Fransen. Napoleon wordt gevangengenomen en na ruim twintig jaar oorlog keert de rust in Europa terug.

Het was nog een hele operatie om het doek veilig en wel naar het NMM te vervoeren. Hoe dat gegaan is zie je in deze video.
“Dit schilderij verbeeldt een cruciaal maar onbekend verhaal uit de Nederlandse geschiedenis. Het is geweldig dat dit vroeg negentiende-eeuwse topstuk vanaf nu voor alle Nederlanders te bewonderen is.” John Sijmonsbergen - Directeur SKD